De energietransitie in de Drechtsteden is volop in uitvoering. Bedrijven, organisaties en inwoners werken aan de overstap naar duurzame energie, met als doel een energieneutrale regio in 2050. Maar voor een duurzame regio is meer nodig. We moeten toe naar een radicale verandering in de manier waarop we produceren en consumeren, zodat grondstoffen en materialen hun waarde behouden. Gelukkig zijn er in de Drechtsteden al verschillende kansrijke initiatieven op dit gebied!
Verbinden en versterken
Onlangs kwamen in de Duurzaamheidsfabriek zo’n 40 initiatiefnemers, belanghebbenden en geïnteresseerden bij elkaar op het gebied van onder meer bouw, binnenvaart, voedselketens, baggeren, circulaire maakindustrie (metaal) en reparatie en afvalreductie. Zij zetten zich op verschillende manieren in om anders om te gaan met grondstoffen, om de levenscyclus van producten uit te breiden en/of reststromen te beperken. De inzet van de bijeenkomst Drechtsteden Circulair was om de verschillende initiatieven en projecten de gelegenheid te geven om nader kennis te maken met elkaar en te kijken waar de mogelijkheden liggen om elkaar te versterken.
7 x R
Als je het hebt over de ‘circulaire economie’, denken de meeste mensen in eerste instantie aan recyclen: vintage kleren, tassen van gerecyclede petflessen, marktplaats… Maar naast de R van Recyclen, gaat de grondstoffentransitie ook over bijvoorbeeld het voorkomen van afval (Refuse), over Repareren en Refurbishen en over ‘Rethink’: het radicaal ander kijken naar de manieren waarop we produceren en consumeren. In vogelvlucht laten we in dit artikel zien wat er zoals gebeurt in de regio en waar je terecht kan als je ook een bijdrage wil leveren of meer zichtbaarheid en verbinding zoekt voor jouw eigen initiatief.
Laagdrempelig repareren en upcyclen van reststromen
We leven in een wegwerpmaatschappij. Kleren of voorwerpen die kapot zijn, gooien we weg. Terwijl dat vaak niet nodig is. In onze regio zijn bijvoorbeeld verschillende Repair Cafés, die gratis toegankelijk zijn en waar je samen met deskundige vrijwilligers kapotte spullen, zoals meubels, elektrische apparaten, fietsen, speelgoed kunt repareren. Gereedschap en materialen om de reparaties mee uit te voeren zijn aanwezig.
www.repaircafe.org
Daarnaast zijn er ook verschillende initiatieven die, bijvoorbeeld als dagbesteding voor mensen met een arbeidsbeperking, organisaties kunnen helpen bij het upcyclen van resstromen. Een voorbeeld hiervan is Stäk Maken en Meer; een duurzaam en sociaal initiatief voor hergebruik van meubels, materialen en andere gevonden voorwerpen.
makenenmeer.nl
Refit Alliantie – verduurzaming binnenvaart
De Refit Alliantie heeft de mooie opdracht om de Drechtsteden beter en slimmer te maken op het gebied van de binnenvaart. En dat is een flinke opgave. Van de ±15.000 binnenvaartschepen in Europa varen er zo’n 5.000 onder Nederlandse vlag. Nederland heeft daarmee het grootste aandeel in de Europese binnenvaartvloot. Deze sector is heel belangrijk voor onze economie en de werkgelegenheid. Verduurzamen heeft daarnaast direct effect op onze leefomgeving, met alleen al in de Drechtsteden zo’n 160.000 scheepsbewegingen per jaar. En omdat de wegen steeds voller raken, heeft vervoer over het water een grote toekomst! Tenminste, als we erin slagen de binnenvaart te verduurzamen.
Er zijn veel innovaties op en rond het water, zeker ook in de regio Drechtsteden en met veel betrokken partijen. Maar daarnaast moet er enorm veel aandacht gaan naar het moderniseren en verduurzamen van de bestaande vloot: het ‘refitten’ van schepen voor goederenvervoer, maar ook hulpdiensten, werkboten en boten voor personenvervoer. De Refit Alliantie heeft daarvoor verschillende projecten lopen en is vooral zeer succesvol door de schaalgrootte die het project inmiddels heeft en de breedte van de betrokken partijen in de keten: de hele keten: van verlader, schipper, eigenaar tot werf, toeleverancier en bunkerpunt en ook relevante overheidspartijen en niet in de laatste plaats het beroepsonderwijs, dat onder meer gaat helpen met het realiseren van een Maritime Experience Center in de Duurzaamheidsfabriek.
refitalliantiebinnenvaart.nl
Bouw Circulair Netwerk
Waar de Refit Alliantie alliantie al een redelijke schaalgrootte heeft, bevindt het Bouw Circulair Netwerk zich eigenlijk nog in de opstartfase. Maar de ambitie is feitelijk hetzelfde: de hele bouwketen onderdeel te maken van een ecosysteem gericht op het slimmer omgaan met grondstoffen en hergebruik. Daartoe brengt het Bouw Circulair Netwerk vraag en aanbod bij elkaar, waar het gaat om reststromen in de bouw. Dat kunnen bruikbare materialen zijn die ‘over’ zijn in een project, maar ook materialen die uit de sloop komen. Het gaat dan om grotere, mooie partijen maar ook om dat ene rolletje glasvezelbehang of een doos tegels.
Het Bouw Circulair Netwerk heeft in de basis te maken met twee grote uitdagingen. De ene is het overbruggen tussen ‘hier en nu’ (waar de materialen beschikbaar komen) en ‘daar en straks’ (waar ze ingezet kunnen worden). Hoe kun je die tijd en afstand slim en tegen minimale kosten overbruggen? De andere uitdaging heeft te maken met het ‘herproduceren’ van materialen. Om materialen uit de sloop goed te kunnen hergebruiken moeten ze ten eerste heel blijven, dat vraagt iets van de manier van slopen, daarnaast moeten ze ook vaak schoongemaakt worden en soms ook gerepareerd: oude spijkers eruit, likje verf… Hoe zorg je ervoor dat de waarde van het ‘product’ hoger is dan de kosten die je stopt in het herproduceren? Om het initiatief verder kracht bij te zetten is het Bouw Circulair Netwerk op zoek naar drie dingen: nieuwe partners uit de gehele keten, herbruikbare materialen én een nieuw pand.
Meer info bij gijsbert@bouwcirculairnetwerk.nl en/of volg het Bouw Circulair Netwerk op LinkedIn!
Cirkellab
Cirkellab geeft advies aan organisaties op het gebied van circulariteit en verduurzaming. Dat doen ze aan de hand van een scan die circulaire kansen voor het bedrijf op een rijtje zet. Het gaat daarbij om ‘low hanging fruit’, maar ook om kansen op de middellange termijn en om mogelijk interessante samenwerkingspartners. De resultaten uit de individuele scans zet Cirkellab in voor het ‘collectieve nut’ door bijvoorbeeld overheden te adviseren op het gebied van beleid.
cirkellab.nl
Voedselketens
Als het gaat om het slimmer omgaan met grondstoffen, maar vooral ook het tegengaan van verspilling, dan moeten we ook echt kijken naar de manier waarop we omgaan met voedsel. Als er ergens veel verspilling is, dan is het wel in onze moderne voedselketens. Een initiatief dat daar verandering in probeert te brengen is Drechtstadsboer. Deze vernieuwende netwerkorganisatie, wil een systeemtransitie in de landbouw stimuleren, professionaliseert duurzame stadslandbouw in de regio en initieert projecten aanvullend op het bestaande voedselsysteem.
drechtstadsboer.nl
Meer weten?
Wil je meer weten? Dan kun je je rechtstreeks wenden tot de contactpersonen van de initiatieven of contact opnemen met Mila van Geesink, Manager Ecosyteem van de Duurzaamheidsfabriek
mvangeesink@duurzaamheidsfabriek.nl
